Vanaf begin 2022 heb ik geprobeerd om steeds meer los te laten in de (moes)tuin en de natuur zoveel als mogelijk haar gang te laten gaan. Ik ging voor een natuurlijke moestuin: niet meer spitten, wel mulchen en voor de rest zo weinig mogelijk ingrijpen.

In 2022 moestuinierde ik voor het derde jaar op rij in bakken maar voor het eerst ook in de vollegrond. Samen met mijn echtgenoot maakte ik 9 moestuinbedden met daartussen enkele paadjes. Wij ondervonden jaren terug dat we met een harde kleigrond met daarin weinig bodemactiviteit te doen hadden. Ik besefte dat de bodem enkele jaren de tijd zou nodig hebben om zich tot een gezonde bodem met actief bodemleven te transformeren. De missie 'bodem verbeteren' ging in het voorjaar van 2022 van start.

Ik voegde biologische compost, gedroogde koemestkorrels , bodemactivator, organische bodemverbetaar en lavakorrels toe: een mooie start voor de bodem van onze moestuin. Het eerste jaar zou ik nog niet erg veel verandering van de bodem ondervinden, maar elke stap om de grond te verbeteren is er uiteraard eentje in de goede richting. Een bodem transformeren neemt overigens enkele jaren in beslag. 

Vol goede moed begon ik in 2022 aan het eerste moestuinjaar in volle grond. Ik tekende een plan uit waarin ik combinatieteelt zou toepassen. De volgende jaren zouden we wisselteelt toepassen door de vakken telkens door te schuiven.

Tijdens de zomer van 2022 begon ik ook de principes van het 'mulchen' toe te passen. Ik durfde steeds meer plantenafval rechtstreeks verknippen om als mulch te gebruiken. 

Het eerste jaar moestuinieren in de vollegrond bracht veel meer op dan we ooit hadden verwacht. Meer dan 70% van de gewassen die we opkweekten en uitplantten konden we een tijd later oogsten en opeten. We aten van ergens in mei tot in oktober dagelijks uit de tuin, maakten liters passata waarvan we maanden later nog aan het eten waren en in onze diepvries zat ook tot de volgende oogstperiode vol geblancheerde groenten uit onze tuin. We aten meer dan de helft van het jaar dagelijks rechtstreeks uit de tuin. In de winterperiode aten we nog 1 x per week iets diepgevroren of ingemaakt uit de tuin. In de zomer van 2023 konden we de opbrengst nog verhogen en in de winter van 2023 op 2024 aten we zelfs nog 2 tot 3 keer per week diepgevroren of ingemaakte groenten uit de tuin. Wekelijks konden we ook nog van een flesje passata uit eigen tuin genieten. En ook van ons fruit waren we tijdens de winter nog steeds aan het eten in de vorm van confituur. 

De wortelgewassen deden het daarentegen nog niet zo goed in onze moestuin in 2022, maar dat was voor ons geen verrassing. Wortelgewassen houden van een lossere grond en kleigrond is nu eenmaal nogal hard en weinig doorlatend van structuur. Ik teelde in 2022 dan ook maar enkele wortelgewassen op verschillende plekjes in de moestuin, om uit te proberen. In 2023 koos ik ervoor om de wortelen enkel in diepe bakken en potten te kweken.  

Na de ongelofelijk lange en mooie zomer van 2022  kregen de moes- en bloementuin weer een laag biologische compost én daarbovenop nog heel wat ander organisch mulchmateriaal. 

Ik deed eind december 2022 een bodemtestje door hier en daar met een pootstok een gat te prikken in de bodem. In elk gat kwamen onmiddellijk meerdere wormen tevoorschijn. Dat betekent dat we hier alvast een veel actiever bodemleven in de bovenste laag hebben dan vorige jaren. De lagen eronder zijn moeilijker na te kijken met het blote oog en zonder het bodemleven al te veel te verstoren. 
In een humusrijke bodem komen tot 432 wormen per m² voor. Daar zijn we in onze tuin volgens mij nog lang niet.

Wat ik nog aantrof op heel wat plekken in de moestuin waren torentjes wormenpoep: 'het zwarte goud van de tuin'

Wormen zijn onmisbaar in de tuin!

Wormen vreten zich constant een weg door de aarde. Op de aarde ligt een laag organisch materiaal. Als je mulcht is die laag organisch materiaal nog een pak dikker en rijker. Wormen komen al dit organisch materiaal ophalen en dit vermengt zich met aarde in hun maag. De wormenpoep die ze in en op jouw bodem uitscheiden bevat heel veel mineralen en is bovendien erg stevig van structuur.

De constante beweging door de bodem is uiteraard ook goed voor de bodemstructuur. Daarnaast scheiden wormen tijdens het zichzelf verplaatsen door de bodem ook een soort slijm af. Dat slijm blijft op de randen van de gangen achter, droogt op en ondersteunt de structuur van de gangen. De gangen blijven daardoor langer intact en dat zorgt er dan weer voor dat water vlotter kan insijpelen in de bodem.

Wormen zijn natuurlijke bodemverbeteraars: ze zorgen voor een stevigere bodemstructuur, een neutrale pH én een rijkere samenstelling van de bodem.