Oogsten in november
Nog voor de eerste (strenge) vorst te oogsten:
- andijvie
- bieten
- bindsla
- broccoli
- Chinese kool
- herfstprei
- ijsbergsla
- kervel
- knolselder
- koolrabi
- kropsla
- krulsla
- Oost-Indische kers
- pepers
- peterselie
- pompoen
- radijzen
- rapen
- rode kool
- snijbiet
- snijbonen
- snijselder
- sperziebonen
- struikbonen
- suikerbrood
- vijgen
- winterwortelen
- witloofwortelen
- witte kool
- witte selder
- yacon
- zoete aardappelen
- zomerwortelen
Verder nog te oogsten in november:
- aardpeer
- bloemkool
- boerenkool
- crosne
- groene selder
- pastinaak
- rucola
- savooiekool
- schorseneer
- spruitjes
- veldsla
- winterharde andijvie
- winterpostelein
- winterprei
- winterspinazie
- zuring
To do in november
- Snoei zwarte bessen tussen september en februari.
- Snoei appelbomen deze maand (modelsnoei), ofwel in januari of februari.
- Bosbessen, braambessen, loganbessen, herfstframbozen en kruisbessen snoei je tussen november en januari/ februari.
- Verdeel flink wat compost over de grond aan de basis van jouw fruitbomen en - struiken.
- Fruitstruiken en - bomen aanplanten of ze verplaatsen kan nog tot aan de eerste vorst. Voeg 1/2 organische bodemverbeteraar of compost toe in het plantgat.
- Zolang het niet vriest kunnen ook andere vaste gewassen nog verplaatst worden.
- Oogst alle vorstgevoelige gewassen voor de eerste vorst. Zie lijst hierboven.
- Ook vorstgevoelige planten haal je op tijd naar binnen of bescherm je tegen de vrieskou.
- Nog tot net voor de eerste vorst kun je knoflook en plantuien poten.
- Bind hoge kruidenstruiken op om ze tijdens de winter te beschermen tegen harde windstoten.
- Ookal staan er momenteel misschien nog heel wat vaste kruiden mooi groen in jouw moestuin, las een oogstpauze in tot in de lente. Gun ze hun welverdiende winterrust.
- Van éénjarige kruiden zoals basilicum kun je met wat geluk nu nog stekjes nemen en ze meenemen naar binnen. Laat ze eerst even wortelen in een glaasje met water en plant ze vervolgens uit in stekgrond. Zet ze op de keukenvensterbank om er ook tijdens de winter van te kunnen genieten.
- Breng een extra dikke mulchlaag aan in jouw moestuin. Dit zorgt ervoor dat zowel de bodem, als de knollen en bollen zoals knoflook en uien, als de vaste planten en gewassen extra beschermd zijn tegen de weersomstandigheden tijdens de winterperiode.
- De meeste plantjes stoppen even met groeien tijdens de winterperiode. Ook brandnetel, heermoes en smeerwortel doen dat. Deze bevatten allen een heleboel essentiële mineralen. Maak nuttig gebruik van ze door ze nu af te knippen, in stukken te knippen en te verdelen over de bodem van jouw moestuinvakken.
- Wil je liever helemaal af van de brandnetels op een bepaalde plek in jouw (moes)tuin? Graaf ze dan nu mét wortel uit.
- Ook grassen en andere diepwortelende onkruiden stoppen met groeien van zodra het vriest. Dat zorgt ervoor dat je de wortels tijdens de winter makkelijker kunt uitgraven. Ook deze kun je in stukken knippen en verdelen over de bodem van jouw moestuinvakken. Ze vormen allemaal prima mulchmateriaal.
- Gevallen bladeren? Versnipper ze en verdeel ook over de bodem van jouw moestuinvakken.
- Ookal groeit er bij jou misschien nog wel het één en ander in de moestuin, het is er nu toch even een pak rustiger. November - december - januari is dan ook de ideale periode om het één en ander binnen in huis te kweken. Denk aan champignons, oesterzwammen, witloof, tuinkers, broccolikers, rucolakers, taugé, preischeuten en nog een heleboel andere micro- en kiemgroente.
- Overloop je successen en mislukkingen van het afgelopen moestuinjaar. Hou hier rekening mee bij het opmaken van jouw moestuinplanning voor volgend jaar.
- Inventariseer jouw zadenverzameling en bepaal welke soorten je volgend jaar graag terug wil zaaien. Nieuwe zaden kun je gerust tijdens de winter aankopen of bestellen. Maar ook ruilen met andere moestuiniers kan heel leuk zijn. Nam je al eens deel aan een zadenruildoos?
- Neem gebruikte materialen zoals labels, steunmaterialen, netten, potten en koperringen weg. Maak ze schoon en berg ze droog en vorstvrij op.
- Maak vogelvoedertafel(s) en -silo's eens schoon en vul ze met een energetische, vetrijke mix en/of pinda's. Hang ook hier en daar vetbollen op of maak eens zelf voedercakes. Zorg dat er ook altijd één of meerdere ondiepe schalen met vers water te vinden zijn, ververs wat regelmatiger wanneer het vriest.
- Ruim rommelhoekjes niet op zodat er heel wat insecten kunnen in overwinteren. Verstoor die plekjes zeker niet tijdens de winter en het vroege voorjaar.
TIP: (Ver)plant of snoei nooit wanneer het vriest!
Uitplanten in november
Buiten (tot aan de eerste vorst):
- knoflook
- plantuien
- rabarber
Onder koud glas (tot aan de eerste vorst):
- rucola
- veldsla
- winterspinazie
Zaaien in november
Buiten (tot aan de eerste vorst):
- koudekiemers (zie moestuinkalender oktober)
Onder koud glas (tot aan de eerste vorst):
- rucola
- veldsla
- winterspinazie